Twee jaar geleden, bij de uitreiking van de dertiende Gerard Evers Onderscheiding, aan de heer Kuiper, heb ik gememoreerd hoe zeldzaam deze onderscheiding is: onze koning (althans men zegt dat het de koning heeft behaagd) deelt op zijn verjaardag honderden onderscheidingen uit. Veel spaarzamer is hij met de toekenning van de zilveren anjer – misschien omdat je daarvoor aan cultuur moet doen? Maar dat terzijde.

De Gerard Evers Onderscheiding wordt slechts éénmaal per twee jaar toegekend. En dit jaar dreigde dat zelfs helemaal niet te gebeuren: corona.

Op 26 februari was er nog niets aan de hand. De jury, bestaande uit Agnes Vugts, Dick de Cloe en mij, heeft, ondersteund door federatiesecretaris Anna Schuring en bestuurslid Jan van Zomeren, het jurywerk met plezier op zich genomen en we danken het bestuur van de Federatie voor het in ons gestelde vertrouwen.

Wie was de naamgever van deze onderscheiding? De beschikbare gegevens zijn nogal summier: hij was de oprichter en eerste voorzitter van uw federatie. Hij heeft om vrijwilligerswerk te stimuleren deze onderscheiding voor excellent vrijwilligerswerk in musea ingesteld. Maar vóór de eerste uitreiking overleed hij in 1991, op 46-jarige leeftijd.

In het reglement voor de onderscheiding is een aantal criteria vastgesteld. De onderscheiding wordt toegekend aan iemand die in een museum op voorbeeldige en maatschappelijk relevante wijze vrijwilligerswerk verricht. Beoordeeld worden het resultaat van de verrichtingen, de samenwerking met het museum, en het belang voor de continuïteit van de vriendenkring of het museum.

Grappig is dat we kortgeleden nog een prijs tegenkwamen die slechts één keer per twee jaar toegekend wordt: de Singer Prijs van de Stichting Vrienden van Singer Laren. Die prijs gaat dit jaar naar Pépé Grégoire, de ontwerper van de Gerard Evers penning.

Voor de Gerard Evers Onderscheiding 2020 zijn vier voorgedragen kandidaten genomineerd:

Mevrouw Marja Begheyn-Huisman, voorgedragen door de Vereniging Vrienden van Museum Het Valkhof te Nijmegen. Ze studeerde kunstgeschiedenis en was vriend van het eerste uur. Deskundig, enthousiast in rondleidingen, lezingen, het maken van tentoonstellingen, het wegwijs maken van nieuwe vrijwilligers en stagiairs, in collectie en geschiedenis. Mevrouw Begheyn kan helaas deze vergadering niet bijwonen.

De heer Roy Flem, voorgedragen door de Vrienden van het Nationaal Reddingmuseum Dorus Rijkers te Den helder. Actief lid van de stichting Vrienden, al 31 jaar onmisbaar voor de PR voor het museum: rondleider, organisator van de marktkraam bij diverse gelegenheden. Hij onderhoudt de museumwinkel, en treedt indien nodig op als chauffeur. Ook de heer Flem kan helaas niet aanwezig zijn.

De heer Frans Jacobs, voorgedragen door de Vereniging Vrienden Museum Helmond. Hij is inmiddels tien jaar secretaris van de Reis- en Activiteitencommissie, en is daarmee zeer belangrijk voor de communicatie naar de vrienden, ook namens het bestuur van de Vrienden. Zijn commissie organiseert per jaar enkele dagreizen naar andere musea, 1 of 2 meerdaagse culturele reizen, lezingen, filmmiddagen, onderhoudt contacten met andere culturele instellingen in de regio.

De heer Ger de Ree, voorgedragen door de Stichting Vrienden Nederlands Tegelmuseum. Sinds begin van de jaren ’70 lid van de vriendenstichting, was jarenlang bestuurslid en voorzitter. Is nu secretaris van de tentoonstellingscommissie van het museum. Als deskundig verzamelaar adviseert hij over de collectie, en bemiddelt hij bijvoorbeeld bij het verwerven van schenkingen. Gewaardeerd zijn ook zijn bedrijfskundige adviezen.

Alle vier zijn het goede kandidaten. Uiteindelijk hebben we gekozen voor toekenning aan de vrijwilliger die vooral betrokken is bij de organisatie van de activiteiten van de vriendenvereniging. De jury adviseerde het bestuur van de Federatie om de Gerard Evers Onderscheiding 2020 toe te kennen aan de heer Jacobs, vrijwilliger van het Museum Helmond.

De Vrienden van het Museum somden zijn verdiensten op. Ik heb er al een paar genoemd. Zijn organisatorische en inspirerende activiteiten zijn essentieel voor de vriendenvereniging en de Reis- en Activiteitencommissie. De Vereniging is daardoor een cultureel en museaal platform voor de stad en de regio, en de 450 leden zijn ambassadeurs voor het museum.

Het bestuur van de Federatie heeft de voordracht overgenomen. Wij verzoeken de heer Jacobs naar voren te komen zodat de voorzitter de onderscheiding in de vorm van een legpenning, gemaakt door Pépé Grégoire, kan overhandigen.

Namens de jury,

Pim Witteveen (Juryvoorzitter)